#ວິໄສເຂດ ຄື ພຸດທະ

  • ຊາດເຂດ : ໝື່ນໂລກກະທາດ ກໍໃນເວລາທີ່ພຣະຕະຖາຄົດສະເດັດກ້າວລົງສູ່ພຣະຄັນຂອງພຣະມານດາ ໃນເວລາສະເດັດອອກຈາກພຣະຄັນ ໃນເວລາຕັດສະຮູ້ ໃນເວລາປະກາດພຣະທັມມະຈັກ ໃນເວລາປົງພຣະຊົນມາຍຸສັງຂານແລະໃນຄາວປະຣິນິບພານ ໂລກກະທາດນັ້ນຍ່ອມວັ່ນໄຫວ
  • ອານາເຂດ : ແສນໂກດຈັກກະວານ ອາຕານາຕິຍະປະຣິດ, ໂມຣະປະຣິດ, ທະຊັກຄະປະຣິດ ແລະ ຣັດຕະນະປະຣິດ ເປັນຕົ້ນ ຍ່ອມເປັນໄປໃນແສນໂກດຈັກກະວານ
  • ວິໄສເຂດ : ວິໄສເຂດບໍ່ມີປະມານເລີຍ

เขตแดนมี ๓ อย่างคือ ชาติเขต อาณาเขต วิสัยเขต ในบรรดาเขต ทั้ง ๓ นั้น หมื่นโลกธาตุ ชื่อชาติเขต ก็ในเวลาที่พระตถาคตเสด็จก้าวลงสู่พระครรภ์ของพระมารดา ในเวลาเสด็จออกจากพระครรภ์ ในเวลาตรัสรู้ในเวลาประกาศพระธรรมจักร ในเวลาปลงพระชนมายุสังขารและในคราวปรินิพพาน โลกธาตุนั้นย่อมหวั่นไหว ส่วนแสนโกฏิจักรวาลชื่อว่า อาณาเขต แท้จริง อาณาของอาฏานาฏิยปริตร โมรปริตร ธชัคคปริตร และรัตนปริตร เป็นต้น ย่อมเป็นไปในแสนโกฏิจักรวาล ส่วนวิสัยเขตไม่มีปริมาณเลย ความจริง ชื่อว่าสิ่งอันมิใช่วิสัยของพระพุทธเจ้าทั้งหลายย่อมไม่มี เพราะพระบาลีว่า ญาณมีเท่าใด สิ่งที่พระองค์พึงรู้ก็มีเพียงนั้น สิ่งที่พระองค์พึงรู้มีเท่าใด ญาณก็มีเพียงนั้น สิ่งที่พระองค์พึงรู้มีญาณเป็นที่สุด ญาณก็มีสิ่งที่พระองค์พึงรู้เป็นที่สุด ดังนี้...